Attila Köksal, CFA İle 5 Soru 5 Cevap

Bullekon Ailesi olarak, Finansal Okuryazarlık ve Erişim Derneği (FODER) başkanı sayın Attila Köksal, CFA ile 5 Soru 5 Cevap çalışmamız kapsamında tasarruf, kripto paralar, finansal gelişim, spekülasyonlardan korunma, psikoloji ve davranışsal finans konularında çok değerli bir sohbet gerçekleştirdik. Sayın Attila Köksal Beye değerli zamanını ayırıp sorularımızı yanıtladığı ve ekstra iki sorumuzu da cevapladığı  için çok teşekkür ederiz.

Soru 1: Tasarruf yapmaya nasıl başlamalıyız?

Attila Köksal: Tasarruf yapmaya başlamanın ilk adımı, gereksiz harcama ve tüketimi önlemek için bütçe yapmakla başlar.

Birçoğumuz bütçe kelimesinin ne anlama geldiğini bilsek de, bütçe yapma konusunda isteksiz davranırız. Bütçe yaparsak giderlerimizi kontrol altına alır, israfı azaltır ve birikim yapmaya başlarız.

Kişilerin bütçe yapmadan tasarruf ve yatırım çabaları, karşılaşabilecekleri en ufak bir ekonomik fırtınada sonuçsuz kalacaktır.

Soru 2: Tasarruf yapmanın ve yatırımın sizce bir yaşı ve zamanı var mıdır?

Attila Köksal: Tasarruf ve yatırıma başlamanın bir yaşı veya zamanı olmamakla birlikte, tasarrufa ne kadar erken yaşta başlanırsa, yatırıma dönüşecek birikimlerin uzun vadeli bileşik getiri gücü ile daha yüksek olacağı ve kişinin refah ve finansal planlarını çok daha fazla destekleyeceği yadsınamaz bir gerçektir.

Emeklilik döneminde bir kişinin ekonomik refah seviyesi, iş hayatına girdiği zamandan itibaren yaptığı birikimler ve yaşamı boyunca yaptığı yatırımlardan elde ettiği getiriler ile doğru orantılıdır.

Soru 3: Sizce kripto paralar bir yatırım aracı mıdır?

Attila Köksal: Yatırım açısından kripto paralara artan talebin süreceğini ancak bu piyasadaki riskler nedeniyle yine de çok dikkatli olunması gerektiğini düşünüyorum. Bugün piyasada olan ve sayıları her gün artan 10,000’e yakın coin ve token’ın birçoğu zamanla yok olacak ve yatırımcılarına kaybettirecekler.

Bugün itibari ile 2.5 trilyon dolar piyasa değerine ulaşmış bir piyasa olduğu gerçeğini göz önünde bulundurursak bu yeni varlık sınıfının yeterince bilgi sahibi olduktan sonra portföylerimizde makul oranlarda yer alabileceğini düşünüyorum.

Burada önemli olan, her varlık sınıfında olduğu gibi bilinçli yatırım yapmak, riskleri yaymak ve bu piyasadaki fiyat oynaklıklarına hazırlıklı olmaktır.

Soru 4: Kendimizi finansal piyasalarda geliştirmek için ne önerirsiniz?

Attila Köksal: Finansal piyasalarda gelişmek için finansal yayınları okumak, tarafsız ve analitik yorumlar yapan uzmanları takip etmek ve piyasalardaki gelişmeleri gözlemlemek gerekir. Genç yaşlardan itibaren itibaren finansal terimleri öğrenmek ve yaşam boyunca karşılaşılacak finansal fırsatlar ve sorunlar hakkında bilgilenmek hem bireylere hem de içinde yaşadığımız topluma katkı sağlayacaktır.

Yönetim Kurulu Başkanı olduğum Finansal Okuryazarlık ve Erişim Derneği kuruluş tarihi olan 2012 yılından beri devlet, özel sektör ve sivil toplum kuruluşları ile iş birlikleri yaparak ülke çapında bireylerin finansal okuryazarlık seviyesini yükseltmeye ve finansal sistem dışındaki birikimleri sisteme çekmek yönünde çalışmalar yapmaktadır. Bu amaçlar doğrultusunda eğitim programları düzenlemekte, araştırmalar yapmakta, uygulamalara ve ülke çapında politikalar üretilmesi konusundaki çalışmalara destek vermektedir.

Finansal Okuryazarlık ve Erişim Derneği Websitesi: buraya tıklayınız.

Soru 5: Yatırımcıların piyasadaki spekülasyonlardan korunması için yapmaları gerekenler nedir ve ne tavsiye edersiniz?

Attila Köksal: Günümüzde yatırım yaparken ne yazık ki hepimiz birden çok etkene bağlı olarak yön bulmaya çalışıyoruz.

Çevreden gelen al-sat tavsiyeleri, anlık duygulara göre kararlar verilmesi, finansal piyasalarda zaman zaman oluşan panik ya da balon ortamlar gibi etkenlere maruz kalmak yatırım yapmaya başladığımızda kaçınılmaz oluyor. Bunlardan korunmak için öncelikle daha öncesinde de söylediğim gibi kişinin kendini finansal okuryazar bir birey olarak eğitmesi gerekiyor. Çünkü yatırımcıların bu alanda ne kadar çok bilgisi olursa başta spekülasyon gibi kararlarımızı yanlış etkileyen bu etkenlerden kaçınması daha kolay olacaktır.

Hakkında bir fikir veya bilgiye sahip olunmayan yatırım araçlarına yatırım yapılmamasını, bu konuda alanında uzman kişilerden alınacak tavsiyeler ve her şeyden önemlisi kişinin kendi araştırmasını yaptıktan sonra edindiği bilgi ve birikimle, kendi portföyüne uygun risk ve getiri kriterlerini belirlediği yatırım süreçlerini tavsiye ediyorum.

Yatırımcılara her zaman verdiğim en önemli tavsiye, birikimlerini alanında uzman olmayan kişilerin görüşleri doğrultusunda yönlendirmekten ve manipülatif hareketlerden kesinlikle kaçınmaları gerektiğidir.

Soru 6: Yatırım yaparken psikolojinin insanlar üzerindeki sizce etkisi nedir?

Attila Köksal: Yatırımcının, yatırım tercihi anında içinde bulunduğu psikolojik duruma göre tercihler yapması çok doğaldır.

Örneğin, sabırsızlık, paniğe kapılma veya aşırı güven duyma gibi durumlarda yatırım süreçlerinin olumsuz etkilenmesi çok yüksek bir ihtimaldir.

Bunun için özellikle yatırımcıyı tanıyan, geleceğe yönelik ihtiyaçlarını ve zaman içinde piyasalarda karşılaşabileceği riskler konusunda olası tepkileri bilen yatırım danışmanları ile çalışmak zaman içinde önce bir yatırımcı olarak kişinin kendisini, sonra da piyasaları ve yatırım araçlarını tanımasına yardımcı olacaktır.

Yatırım süreciniz boyunca kendinize uygun yatırım araçlarını seçme konusunda tecrübeleneceksiniz.

Soru 7: Davranışsal finans ve Yatırımcı psikolojisini birbiri ile nasıl ilişkilendirebiliriz

Attila Köksal: İnsanlar genelde rasyonel kararlar verir fakat bu rasyonalite duygularımız, bilgi birikimimiz ve gelen bilgileri ne denli doğru yorumladığımız ile sınırlıdır.

Beynimiz bize zaman zaman oyunlar oynar, üzerinde detaylıca düşünerek vermemiz gereken kararları olumsuz etkileyecek kısa yollar gösterir. TV’de izlediğimiz bir uzmanın “dolar sert yükselecek” yorumu üzerine dolar almak veya berberdeki sohbet sırasında duyduğumuz bir hisse senedi tüyosu üzerine yatırım yapmak genelde olumsuz sonuçlar verir.

Arkadaşlarımız alıyor diye özelliklerini hiç bilmediğimiz bir yatırım aracına yatırım yapmak da genelde hüsranla sonuçlanır.

Yatırım yaparken sezgilerimize dayalı ani kararlar vermemeli, düşünerek, hesap yaparak bilinçli kararlar vermeliyiz. Aksi takdirde sezgilerimizin kurbanı oluruz.